Mονή της Αγίας Ειρήνης

Η μονή της Αγίας Ειρήνης βρίσκεται στους πρόποδες του Βρύσινα, πάνω σ” έναν βράχο, κοντά στον ομώνυμο οι­κισμό, 5 χλμ. νότια του Ρεθύμνου. Συμφωνά με τις πήγες είναι ένα από τα παλαιότερα μοναστήρια της Κρήτης.

Η πρώτη γραπτή πηγή, που μαρτυρεί την υπαρξή της, προέρ­χεται από ένα βενετσιάνικο έγγραφο του 1362. Ο περιηγητής F. W. Sieber τη μνημονεύει το 1817 μεταξύ των Κρητικών μοναστη­ριών.

Μετά την επανάσταση του 1821, η Μο­νή οδηγήθηκε σε συρρίκνωση και η αδελ­φότητα της περιορίστηκε σε έναν ή δύο μονάχους. Στα χρόνια που ακολούθησαν η μονή υπέστη μεγάλες καταστροφές.

Όταν επισκέφτηκε τον χώρο της Μονής ο μακαριστός μητροπολίτης Θεόδωρος Τζεδάκης για πρώτη φορά τη βρήκε έρημη, ρημαγμένη και συρρικνωμένη σε όσο χώρο κατελάμβανε ο σωρός των ερειπίων της. Ευαισθητοποιήθηκε και συνέλαβε αμέσως το όραμα της αναστήλωσης της.

Οι εργασίες προχώρησαν με γρήγορους ρυθμούς και το 1990. Η αναστήλωση στηρίχθηκε σε ορισμένες βασι­κές αρχές της μοναστηριακής αρχιτεκτονικής, προσαρμο­σμένες στις ιδιαιτερότητες του χώρου και των λατρευτικών συνηθειών. Χρησιμοποιήθηκαν παραδοσιακά υλικά και μόνο λαξευμένη πέτρα για να επανέλθει η ιστορική Μονή στην αρχική της όψη.

Πάνω στα ερείπια του παλαιού ελαιοτριβείου θεμελιώθη­κε, ολοκληρώθηκε και εγκαινιάστηκε στις 8 Απριλίου 1994 περικαλής ναός (παρεκκλήσι) των νεοφανών αγίων μαρτύρων Ραφαήλ, Νικολάου και Ειρήνης.

Η βράβευ­ση της στις 2.4.1995 με το ετήσιο Ευρω­παϊκό Βραβείο διατήρησης και ανακαίνι­σης αρχιτεκτονικών μνημείων Europa Nostra ήταν μια δικαίωση για όλους όσοι συνέβαλαν στην αναστήλωση και την επαναλειτουργία της.

Οι μοναχές της ασχολούνται με την ιεροραπτική, την αγιογραφία, την υφαντι­κή, την κεντητική τέχνη και παράλληλα προσφέρουν σημαντικό πνευματικό έργο.
Στο Εκκλησιαστικό Μουσείο της Μο­νής φυλάσσονται πολλά άμφια και ενθυ­μήματα του μακαριστού Μητροπολίτη Θεοδώρου Τζεδάκη.